Flamingo 13, 14 · 31, 77-80 · 0

Broedt in Zuid-Europa, West-Azië en Afrika. Dichtstbijzijnde grote broedkolonies in Zuid-Frankrijk, Catalonië en Sardinië.

De gevallen van de soort zijn niet herzien. Gevallen in 1800-1984 worden alleen vermeld als het geschoten en verzamelde individuen betreft (cf Eykman et al 1941, 1949) of als expliciet het (juiste) taxon wordt genoemd in CDNA-jaarverslagen. De soort wordt vanaf 1 januari 1993 niet meer door de CDNA beoordeeld (DB 14: 198, 1992; LM 66: 153, 160, 1993; 67: 164, 1994).

Het voorkomen c 4000 jaar geleden is aangetoond dankzij vondsten van botten (Archaeofauna 2: 67-74, 1993). Dit zou erop kunnen wijzen dat deze soort ooit in het Noordzeegebied broedde. Er was geen melding in de 19e eeuw en de in 1906 verzamelde vogel betreft het eerste geval. Sinds 1949 werd een aantal hier niet vermelde waarnemingen gepubliceerd die onvoldoende waren gedocumenteerd en andere soorten flamingo’s niet uitsloten (Kist et al 1970, DB 9: 1-7, 1982; 14: 198, 1992). Bijgevolg bleek in 1940-77 slechts vijfmaal met zekerheid de in Zuid-Europa broedende soort te zijn vastgesteld. Sinds 1978 waren groepen van meer dan 30 ongedetermineerde flamingo’s aanwezig, vooral in oktober-mei. De meeste meldingen in najaar en winter kwamen uit het zuidwesten (Deltagebied) en in voorjaar uit het Lauwersmeergebied (DB 9: 1-7, 1982). Het merendeel betrof uit gevangenschap afkomstige Chileense Flamingo P chilensis. Er bleken echter ook enkele Flamingo’s aanwezig (cf Beekma et al 1986) en deze werden sinds 1984 zelfs ieder jaar opgemerkt vaak in gemengde groepen met Chileense en soms enkele Caribische Flamingo's P ruber.

Sinds 1982 heeft een jaarlijks groeiend aantal Chileense Flamingo’s gebroed in het natuurreservaat van Zwillbrocker Venn, Nordrhein-Westfalen, Duitsland, op minder dan 700 m van de Nederlandse grens te Zwilbroek, Eibergen, Gelderland (DB 13: 17, 1991; 15: 230, 1993; 17: 29, 1995, VJ 42: 208 217, 1994; 44: 199-201, 1996). In ieder geval in 1993-95 en in 1999 (één jong), mogelijk in andere jaren, broedden ook Flamingo's met succes in deze kolonie. In 1991-99 brachten 37-40 flamingo's ten minste een deel van de zomer in dit reservaat door en tellingen in januari 1994-96 in Nederland resulteerden in 47-55 exemplaren (Flamingo-nieuwsbrief nr 2, 1997). Ten minste tweederde daarvan betrof Chileense Flamingo's. In het algemeen wordt verondersteld dat de voorouders van al deze vogels uit gevangenschap afkomstig zijn maar er bestaat ook de mogelijkheid dat dwaalgasten uit Zuid-Europa of Zuidoost-Europa zich bij hen hebben aangesloten. Het feit dat de soort jaren achtereen in het gehele jaar aanwezig bleef leidde bij de CDNA tot de beslissing om vanaf 1 januari 1993 geen gevallen meer te beoordelen. Vanaf 1993 is de situatie vooralsnog hetzelfde gebleven zoals wordt aangetoond door foto’s van gemengde groepen op 28 januari 1996 in de Grevelingen, Zuid-Holland (VJ 44: 199, 1996) en op 28 mei 1996 op de Hellegatsplaten, Zuid-Holland (DB 18: 146, 1996). In sommige gevallen heeft de CDNA een poging ondernomen te beoordelen welke teruggekeerde individuen al voor eerdere jaren waren aanvaard. Het blijft echter moeilijk om een goed beeld te krijgen van het werkelijke aantal dat jaarlijks Nederland bezoekt. De meeste gevallen zijn van bekende flamingogebieden als de Lauwersmeer (Friesland/Groningen), de Friese IJsselmeerkust, de Oostvaardersplassen (Flevoland) en, in het zuidwesten, Grevelingen en Krammer-Volkerak (Zeeland/ Zuid-Holland). Hier worden ook in jaren dat er geen Flamingo's in Zwillbrocker Venn hebben gebroed, soms eerste-winters samen met (ongeringde) adulte waargenomen. Het geografische patroon van aanvaarde gevallen laat zien dat de vogels ‘s winters vaker dan ‘s zomers in het westen en zuid-westen van Nederland voorkomen. Ten oosten van 5°15’O, waar de provincies Groningen, Friesland en Flevoland liggen, komt meer dan 80% van de gevallen uit de zomerperiode april-augustus. Daarentegen is ten westen van deze lijn, voornamelijk in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland, tweederde van de gevallen uit de winterperiode september-maart. 

Zeldzame vogels van Nederland [2001]