Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna

Kokardezaagbek

Lophodytes cucullatus  ·  Hooded Merganser

Broedt in Noord-Amerika; overwintert in Oost-Amerika en langs de Pacifische kust vanaf Zuidoost-Alaska tot Zuid-Californië en ook in zuidelijke VS en Noord-Mexico.

Dwaalgast in West-Europa. Het voorkomen is echter onduidelijk doordat er veel exemplaren uit gevangenschap ontsnappen en in leven blijven (voor deze soort geldt de regel van 'de omgekeerde bewijslast': zie onder). Zo werden er in Engeland en Schotland van c 35 kandidaten in de laatste 50 jaren tot 2010 slechts vijf aanvaard (in okt-nov 2000, maart 2002, december 2005, april-mei 2006 en oktober-november 2008). In de Azoren werden er bijvoorbeeld vijf aanvaard, in Ierland vier (in december 1878 (twee), januari 1881 en december 1957) en in IJsland negen.

Kokardezaagbek is een 'hoofdpijnsoort' voor elke Europese dwaalgastencommissie. Er arriveren weliswaar af en toe wilde exemplaren maar er zwemmen ook steeds meer vogels uit gevangenschap rond en die verhouding zal steeds schever worden als ontsnapte vogels tot broeden zouden overgaan. Voor deze en andere soorten die vaak uit gevangenschap ontsnappen maar in buurlanden als wild zijn vastgesteld en hier als dwaalgast kunnen komen, geldt de regel van 'de omgekeerde bewijslast'. Het betekent dat de CDNA ervoor heeft gekozen pas tot aanvaarding over te gaan als fotografisch is vastgelegd dat er geen verdachte pootringen, afwijkingen of beschadigingen zijn. Het lijkt een gekke eis: als er geen ring is dan weet men natuurlijk nog niet of het wel of niet een ontsnapte kooivogel betreft. Echter: dat laatste geldt voor elke dwaalgast, niemand weet waar een vogel vandaan komt en op welke wijze hij hier gekomen is. Garantie voor wildheid is eigenlijk alleen te geven wanneer het om een vogel gaat die zijn leven lang elke dag met een gps-zender is gevolgd...

[ABvdBerg 2012]

Kokardezaagbek Edwin Bax, Dronten (FL), 14 december 2007

datum prov / gemeente
24 dec 1981 24 december 1981 NL onbekend
24 t/m 27 jan 1988 24 t/m 27 januari 1988 NH Edam
13 apr t/m 2 mei 1988 13 april t/m 2 mei 1988 FL Almere
1 t/m 2 dec 1990 1 t/m 2 december 1990 NH Den Oever
22 okt 1993 22 oktober 1993 ZH Brouwersdam
13 feb 1995 13 februari 1995 UT Houten
13 dec 1999 13 december 1999 OV Hardenberg
17 jan 2000 17 januari 2000 ZH Noordwijk
24 feb 2000 24 februari 2000 NH Schagen
27 nov 2007 t/m 12 jan 2008 27 november 2007 t/m 12 januari 2008 FL Dronten
25 jan t/m 10 feb 2008 25 januari t/m 10 februari 2008 FL Zeewolde
2 t/m 17 feb 2008 2 t/m 17 februari 2008 GE Beuningen
2 t/m 17 feb 2008 2 t/m 17 februari 2008 GE Wijchen
13 apr 2008 13 april 2008 GE Beuningen
1 t/m 2 mei 2008 1 t/m 2 mei 2008 GE Beuningen
4 nov 2008 4 november 2008 OV Steenwijkerland
24 nov 2008 t/m 24 jan 2009 24 november 2008 t/m 24 januari 2009 FR Schiermonnikoog
9 jan 2010 9 januari 2010 GR Stadskanaal
13 jan t/m 15 feb 2010 13 januari t/m 15 februari 2010 OV Zwartewaterland
8 maa 2010 8 maart 2010 OV Steenwijkerland
31 mei t/m 13 jun 2015 31 mei t/m 13 juni 2015 NB Deurne
4 nov 2015 4 november 2015 ZH Lansingerland
3 t/m 4 dec 2016 3 t/m 4 december 2016 FL Almere
12 nov t/m 1 dec 2017 12 november t/m 1 december 2017 OV Zwolle
12 nov t/m 1 dec 2017 12 november t/m 1 december 2017 OV Zwolle
9 t/m 18 dec 2017 9 t/m 18 december 2017 NH Waterland
5 t/m 6 nov 2018 5 t/m 6 november 2018 UT Utrecht
13 dec 2018 t/m 30 jan 2019 13 december 2018 t/m 30 januari 2019 ZL Hulst
25 t/m 29 dec 2018 25 t/m 29 december 2018 ZH Bodegraven-Reeuwijk
3 maa 2019 3 maart 2019 FL Dronten
14 apr 2019 t/m 1 nov 2023 14 april 2019 t/m 1 november 2023 UT Vijfheerenlanden
8 t/m 9 okt 2019 8 t/m 9 oktober 2019 FL Dronten
19 t/m 23 okt 2020 19 t/m 23 oktober 2020 FL Dronten
11 okt 2019 t/m 1 maa 2020 11 oktober 2019 t/m 1 maart 2020 ZH Lansingerland
16 dec 2019 16 december 2019 ZH Kaag en Braassem
16 t/m 31 jan 2021 16 t/m 31 januari 2021 UT Lopik
16 t/m 31 jan 2021 16 t/m 31 januari 2021 ZH Krimpenerwaard
12 t/m 16 feb 2021 12 t/m 16 februari 2021 ZH Krimpenerwaard
14 t/m 16 feb 2021 14 t/m 16 februari 2021 ZH Molenlanden
1 t/m 10 feb 2021 1 t/m 10 februari 2021 NH Hollands Kroon
4 maa t/m 11 mei 2021 4 maart t/m 11 mei 2021 GE Lochem
16 sep t/m 10 okt 2023 16 september t/m 10 oktober 2023 UT Eemnes (gemeente)
1 t/m 9 okt 2023 1 t/m 9 oktober 2023 NH Blaricum
23 okt t/m 9 nov 2023 23 oktober t/m 9 november 2023 NH Zandvoort
één geval
aantal gevallen geclusterd, zoom in voor individuele gevallen
vervolglocatie van een geval
geval binnen deze gemeente, hetzij geval niet nauwkeuriger bekend, of kwetsbare plaats